Ongelooflijk maar waar: de vier jongens hebben hun aankomst gisteren in Santiago de Compostela gevierd door 's avonds naar de film te gaan. Ze hadden gezien dat de laatste film van de reeks over THOR de dondergod werd vertoond en zijn er samen naartoe getrokken. Zij hebben voor de film een croque-monsieur gegeten en hebben een reuzedoos popcorn leeggegeten tijdens de film. De ouderen (waaronder ik natuurlijk) zijn gewoon op het appartementje blijven rusten. Ik heb een grote omelet gebakken met kaas, ham, tomaat, peterselie enz. en we hebben die onder ons vier (de ouderen) lekker opgegeten. We waren ook heel moe en beslisten om vroeg te gaan slapen. Het was weer een snikhete dag. Weer was er geen airco in het appartementje. Op de bovenverdieping was het daarenboven dubbel zo warm als beneden. Ik had dus heel veel moeite om in te slapen. Ik werd geregeld wakker. Bij het opstaan was ik draaierig en had kleine evenwichtsstoornissen. Blijkbaar was het oververmoeidheid, want die symptomen verdwenen na het ontbijt. Ik voelde me al snel terug kiplekker.
In de late voormiddag ben ik samen met Magda en Ann in het oude centrum wat gaan wandelen. Ik ben al vaak in Santiago geweest en iedere keer ben ik blij er wat te kunnen rond lopen. De vier jongens wilden op hun eentje rondlopen en zelf de stad gaan verkennen en souvenirs kopen. De mooie kathedraal bezoeken was zeker niet hun eerste prioriteit. Voor Magda, Ann en mezelf wel. We gingen samen uitpluizen hoe het bezoek aan de verschillende delen van de kathedraal geregeld is en wat de openingsuren zijn.
Binnenzijde van de kathedraal : zicht naar de westgevel toe met de portico de la gloria (l); de kruising van het transept met achthoekige trommel bovenop, het zicht naar het koor toe (m); het koor met achteraan het beeld van Santiago , de lezenaars links en rechts voor epistel en evangelie en tussenin in de lucht de botafumeiro of de grote wierookpot ; veel grote engelen (r)
Santiago komt van het vulgair Latijns “Sanctus Iacobus", Sint Jakob. Volgens de legende is Compostela afgeleid van het Latijnse Campus Stellae (d.w.z. "veld van de ster"). Andere etymologieën verwijzen naar het woord compositum, het lokale vulgaire Latijnse Composita Tella, wat "begraafplaats" betekent, of eenvoudigweg van het Latijnse compositella, wat "de goed samengestelde” betekent. Het is een naam die op verschillende plaatsen in Galicië voorkomt.
De middeleeuwse legende vertelt hoe de stoffelijke resten van de apostel Jacobus in Galicië terecht kwamen en er werden begraven. In het jaar 813 leidde het licht van een heldere ster een herder die 's nachts zijn kudde bewaakte naar de plaats waar de heilige begraven lag. Een andere legende vertelt dat het graf in 814 A.D. werd (her)ontdekt door de kluizenaar Pelagius, nadat hij getuige was geweest van vreemde lichten aan de nachtelijke hemel. Deze plaats heette oorspronkelijk Monte Libredón dat gekend is voor zijn heldere hemels ’s nachts. De herder/kluizenaar vertelde over zijn ontdekking aan de bisschop van Iria, bisschop Teodomiro, die bevestigde dat het stoffelijk overschot dat van de apostel Jacobus was. Hij verwittigde de koning Alfonso II in Oviedo . De koning beval een kathedraal te bouwen op de plaats waar H. Jakobus de Meerdere gevonden was.
Belangrijk om te weten is ook het feit dat de miraculeuze vondst van zijn relieken een belangrijk element was om de motivatie en inzet van de christenen in Spanje te versterken in de toenmalige reconquista van het Iberische schiereiland op de Moren. Deze her-verovering op de Moslims begon in de 9de eeuw en duurde tot einde 15de eeuw. Eén van de belangrijke veldslagen gewonnen door de christenen kort na het vinden van de H. Jakobus is de slag van Calvijo in 844. Velen twijfelen nog aan de echtheid van die slag… De laatste veldslag was in de buurt van Granada.
Er is zoveel in Santiago te zien dat we sowieso de stad onrecht aandoen. Ik benadruk in mijn blog vooral wat ik fijn vind. We nemen eerst de tijd om de kathedraal en het Obradoiro-plein, waarvan de naam verwijst naar de arbeiders die er werkten, te bezoeken. Belangrijk is te weten dat je in feite een romaanse kathedraal hebt die later aangekleed is met enkele renaissance-elementen en vooral met grote barokke delen of versieringen. De barokke / churriguereske westkant van de kathedraal met de twee hoge torens, valt op. Onze drie engelbewaarders hebben al beslist dat ze op de linkse Carraca (ratel) toren zullen slapen. De rateltoren (de linkertoren) heeft een ratel (een recente rafel zelf!)die de klokken vervangt in een deel van de Goede week als de klokken niet worden geluid. Ik heb een zwak voor de (hand)ratel die ik als misdienaar mocht hanteren in de sint Niklaaskerk in Ieper einde jaren 50. In het midden van de westgevel van de kathedraal is de ingang met de trappen die leiden naar de narthex met de unieke Portico de la Gloria . Nu spijtig genoeg betalend...de vooruitgang ! Men mag er ook geen foto's meer nemen.....
Renaissance ingang van Hostal de los Reyes Catolicos nu en Parador (l);Barokke /churriguereske westkant van de kathedraal (m); het Romaanse portaal dat ingebouwd is in het 16de-eeuwse van Colegio de San Xerome (r), nu deel van de universiteit
Rechts van die toren is het paleis van Gelmirez en daarachter het paleis van de aartsbisschop. Je stapt er onderdoor als je als pelgrim langs de Camino Francès de kathedraal bereikt. Aan de westkant van de Praza do Obradoiro ziet men het 18de-eeuwse Pazo de Raxoi, nu het stadhuis met een ruiterstandbeeld van Santiago de Matamoros. Aan de noordkant van dit plein ligt het prachtige Hostal dos Reis Católicos, gesticht in 1492 door de katholieke vorsten, Isabella van Castilië en Ferdinand II van Aragon, als een pelgrimshospitaal. Nu is het een duur Parador hotel. De zuidkant van het granieten plein wordt afgesloten door het Colegio de San Xerome, (H. Hieronymus) , de woonst van de vice-president van de universiteit van Santiago, opgericht in het begin van de 16de eeuw maar de romaanse ingangsdeur die mooi geïntegreerd werd in dat mooie Renaissance gebouw. .
De Portico de la Gloria bevindt zich binnenin de narthex van de kathedraal. Je kan die niet meer bereiken langs de westelijke trap. Sinds die volledig werd gerestaureerd, moet je een ingang links nemen van die westelijke trap. Er zijn slechts bezoeken op duidelijk vastgelegde uren waarvoor je een afspraak moet maken. De prijs is 12 euro per volwassene en 10 euro voor de jubilado of de gepensioneerde. Ik besluit het samen met Ann te bezoeken, want Magda voelt zich nog altijd niet goed na haar covid-besmetting. Je moet een QR-code scannen waarop je alle informatie vindt, maar je mag geen foto’s of video’s nemen en natuurlijk niets aanraken, niet op het monument gaan zitten; wat volgens mij moeilijk kan bij de Portico de la Gloria. enz…. De dame aan de ingang ratelt een hele resem verboden af in het Spaans. Het Engels wordt helemaal niet gebruikt en er zijn geen rondleidingen in het Engels. Hier is er niets behalve de QR-code die hulp kan bieden. Men wijst ons de weg naar de Portico de la Gloria, twee verdiepingen omhoog, en daarna moet je het zelf redden. We krijgen wel een folder met een afbeelding van de Portico de la Gloria met hele kleine drukletters op die moeilijk te lezen zijn aangezien de narthex nogal duister is. Als ik bijlicht met mijn telefoon komt de zaalwachtster onmiddellijk kijken of ik geen foto’s neem. Het was toch de moeite deze vroeg-romaanse polychrome ingang met timpaan nog eens grondig te bekijken. In de inkomhal waar men betaalt om naar de portico de la gloria te gaan kijken, staat een videomontage op een groot scherm en ik slaag erin verschillende foto's te maken die ik hier in de blog gebruik l.
Portico de la Gloria met een Christus in majesteit omgeven door de 4 evangelisten en boven hem de 24 musicerende ouderlingen uit het Boek der openbaring van Johannes met hun instrumenten (l) ; detail van de Puerta de las Platerias, zuidportaal van de kathedraal (m); ander zicht op de Portico de la Gloria van de Westkant (r)
De rest van de kathedraal kan je gratis bezoeken als er geen vieringen zijn langs de Puerta de las Platerias (zilversmeden). De viering van het transept (waar de botafumeiro , het grote wierookvat hangt) en het koor zijn enerzijds sober en anderzijds overladen barok. In het koor en errond hangen vele engelen tot grote vreugde van mijn drie engelbewaarders. De Heilige Jakobus omarmen, kan niet meer; dit is afgeschaft ten gevolge van covid 19. Je kan het trapje naar hem, of beter gezegd, achter hem, spijtig genoeg niet meer oplopen. Wil je zijn schrijn in de crypte bezoeken dan moet je dit jaar 2022 eerst terug naar buiten en dan langs de Porta Santa achteraan de kathedraal op de Plaza Quintana terug naar binnen. Rond die deur staan 24 prachtige 12de-eeuwse beelden die deel uitmaakten van het het Romaanse stenen koor van Maestro Mateo, dat jarenlang het centrum van de kathedraal bezette. Dit bevindt zich nu in het museum van de kathedraal. Van boven op deze deur kijkt Sint Jacon als pelgrim je aan. samen met zijn twee discipelen. 2022 is nog altijd een heilige jaar, namelijk dat van 2021 dat met een jaar verlengd is. door Paus Franciscus. Langs de porta santa bereik je de crypte (onder het beeld van santiago) met het schrijn (met bovenop een kleine ster) met de resten van de Heilige Jakobus.
De bronzen deuren van de Porta Sancta (met o.a. tafereel van Caïn en Abel) die alleen tijdens een heilig jaar, feest van St Jacob op 25/08 op een zondag, open is (l); Ann (dochter) en Magda (mijn vrouw) bij de relieken van Santiago in de crypte (m); De botafumeiro, de grote wierookpot, voor het koor in het transept en enkele van de vele levensgrote engelen in het koor (r)
De noordelijke façade van de kathedraal is de "da Azabacheria " (Acibecharia in het Gallego) afgeleid van de jet-edelsteen). Ze bevindt zich in de Praza da Inmaculada of Azabacheria waarlangs het laatste deel van de de verschillende camino’s loopt, de Francés, de Primitivo, de Norte en de Inglés via de oude Franxígena of Paradisopoort.
De toegang tot het rijke museum van de kathedraal is langs de ingang van het museum rechts van de westelijke trap. De Portico de la Gloria en het museum zijn in hetzelfde ticket inbegrepen. Het is dus een hele puzzel om alles te bezoeken. Maar ik ben er toch in geslaagd samen met mijn dochter Ann, lerares katholieke godsdienst voor wie deze bezoeken bijzonder nuttig zijn...denk ik!
Als we met de bezoeken aan de kathedraal klaar zijn, is het 13.30 u. en we gaan terug naar ons appartement. Onderweg zien we dat aan het bureau voor de pelgrims waar de diploma’s worden uitgereikt, bijna geen pelgrims staan. Ik ga in de rij staan en 20 minuutjes later heb ik mijn diploma. Daarop prijkt mijn voornaam Yves in het Latijn. Er staat ook op mijn diploma vermeld dat ik namens Rientje deze pelgrimstocht doe zodat hij ook een volle aflaat krijgt. Daarenboven hoefde Rientje (4,(5jaar) geen kwijtschelding van zonden en gind hij recht naar de hemel zonder vagevuur. Hij was zelfs niet gedoopt maar Sint pieter heeft hem stiekem aan de deur van de hemzelf snel gedoopt "zo een lief jongetje kunnen we toch niet weigeren" had hij eraan toegevoegd als rechtvaardiging voor zijn doopsel.
Buitenkant van de Porta Sancta aan de achterkant van de kathedraal (l), Ann en Magda aan de noordkant van de kathedraal bij de puerta da Azabacheria en de Praza da Immaculada (m); Mijn diploma waar op staat dat Yves in plaats van (samen met) Rientje naar Santiago is gegaan (r)
Naast het diploma dat wordt uitgereikt op basis van je credential met de stempel, kan je nu ook nog een document krijgen waarop de kilometers vermeld worden die je hebt afgestapt. Daarvoor betaal je drie euro. Het gewone diploma is gratis. Wil je een koker om er alles in te steken, dan betaal je nog eens 2 euro. Het verkrijgen van het diploma en het andere document gaat relatief snel, want er zijn minstens 12 personen die het uitreiken. Ik raad de kleinkinderen aan tegen het einde van de dag, rond 18.30 u. te gaan, want dan is het meestal rustig op het bureau van de diploma’s. Dat heeft één van de 12 ambtenaren of vrijwilligers me gezegd. De volgende dag gaat Bruno met mijn diploma terug om te vragen of ze er kunnen op vermelden dat ik de tocht voor Rientje heb gedaan en dat wordt vermeld. Ik ben super blij en vereerd dit voor “ons” Rientje te hebben kunnen doen.
De dag ervoor heb ik voor iedereen vijf grote pizza’s gekocht en die maak ik deze middag klaar. iedereen heeft honger en de pizza’s worden alle vijf opgegeten. Daarna is het siësta time, want iedereen is nog moe van de vorige stapdagen. Rond 18 uur willen de kleinkinderen terug naar het oude centrum en nog geschenkjes kopen.
Puerta de las Platerias, aan de Zuidkant, en opnieuw samengesteld deur.(l) Blij natgeregend te worden tijdens het avondmaal; (m) Koepel van de kathedraal. gezien van af de kant achter het koor (r)
We spreken af rond 20 uur aan de Puerta de las Platerias en gaan samen op een terrasje gezellig eten. Plots begint het te regenen en dondert en bliksemt het, maar iedereen is blij met deze weersverandering ook al zijn er verschillende wat nat van geworden.
Bij het naar huis gaan zijn er hevige bliksems rond de Carraca toren waar onze engelbewaarders slapen…. Ik dacht dat ik ze eerder had horen fluisteren dat ze eens iets van zich zouden laten horen… Of ik beeld me iets in… In ieder geval zijn de bliksems indrukwekkend. Kijk maar naar de video op de bladzijde van de video’s.
Morgen blijven we in Santiago. Aanvankelijk hadden we gedacht naar de kust naar Muxia en Finis Terrae te gaan. Het is nog altijd veel te warm en de uitstap is 3 uur op en 3 uur terug met een openbare bus. Iedereen ziet daar tegen op. De kinderen stellen zelf voor samen gewoon wat te chillen en tekenopdrachten uit te voeren die de computer hen geeft. Maar dat is voor morgen. Eerst gaan we slapen. Hopelijk heeft de plotse regenbui het appartement wat afgekoeld, maar dat is niet echt het geval. Toch vallen we in slaap, want we zijn nog altijd moe van het vele stappen.