Nadat ik heb genoten van mijn ontbijtbuffet in het Palacio de Pujadas in Viana , laad ik mijn fiets zoals gewoonlijk, mooi in evenwicht. Twee andere pelgrims maken zich klaar om verder te stappen. Het zijn nog twee Vlamingen, Karel Verstraeten en zijn vrouw Gerda, uit Ieper. Altijd blij Ieperlingen te ontmoeten want ik heb 15 jaar van mijn Jeugd daar doorgebracht. Twee jaar geleden hebben Karel en Gerda hun tocht naar Santiago door covid 19 moeten onderbreken in Perigueux en nu zijn ze begin mei 2022 daar opnieuw gestart. Ze haasten zich niet en nemen voor alles de tijd: super goed idee. Ze hebben een groot deel van hun bagage mee op een éénwielig karretje dat Karel heeft ontworpen en dat het sjouwen met bagage vergemakkelijkt. Ze hopen rond half juli in Santiago de Compostela te zijn, ongeveer dezelfde tijd als wij er zullen aankomen. Ikzelf heb ook nog ruim de tijd om op 3 of 4 juli, in Villafranca del Bierzo, de 4 kleinkinderen , Magda, Sole en Ann te ontmoeten. Ik geef Karel en Gerda het adres van onze blog en wens hen het allerbeste. Zij wensen me ook veel geluk. We vetrekken ongeveer te samen : zij te voet en ik met de fiets.
Van Viana tot Logroño, de hoofdplaats van de Rioja, is het maar 10 km fietsen. Toch slaag ik erin om verkeerd te rijden. Even terug fietsen, want dan kom ik op een pelgrimsweg, speciaal aangelegd voor pelgrims, fietsers en stappers, en die brengt de pelgrim, en dus ook mezelf, letterlijk recht naar de kathedraal van Logroño.
Logroño is een moderne en welvarende stad met een sterke middeleeuws culturele impact, onder meer dankzij de bevoorrechte ligging aan de Camino de Santiago. Het is de hoofdplaats van de Rioja en dus ook van deze lekkere wijn. Overal in de buurt zijn er bodega’s of wijnkelders.
Logroño: de westelijke torens van santa maria la Redonda (l), Vergezicht met de Ebro rivier (m), de kathedraal Santa Maria la Redonda (r)
De kathedraal van Santa MarÃa de la Redonda bevindt zich in het centrale deel van casco historico van Logroño. De oorsprong van de kerk gaat terug tot de 9de eeuw, na de komst van enkele broeders die uit Torres del RÃo waren gevlucht voor de moslims en een klein klooster heroprichtten op de plaats van de huidige kathedraal. Er wordt een achthoekige kerk gebouwd, zoals de kerk van Eunate, die geleek op een ronde kerk en die men dan ook de Redonda heeft genoemd. De huidige kerk is gebouwd over een primitieve 12de -eeuwse romaanse kerk. In 1453 werd het een collegiale kerk (en kerk met een college van kanunniken). Ze heeft in de loop van de geschiedenis talloze veranderingen ondergaan, o.a. in de 16de en 17de eeuw . De naam Redonda is gebleven ook al is ze niet meer rond. De tweelingtorens zijn 18de-eeuws. Tussen de twee torens bevindt zich een stenen barokke façade-retabel met albasten beelden. De bedoeling van de westelijke of zuidelijke renaissance of barok façades van de kathedralen of kerken in Pamplona, Logroño, Viana, Astorga enz. is duidelijk: het verhaal van Jezus , en zijn moeder Maria, zeer goed in de verf zetten. Dat is één van DE boodschappen van de contra-reformatie.
Verschillende kapellen zijn aan de noord- en zuidmuren van de kerk (later) ingebouwd, tussen de steunberen zoals dat vaak gebeurde. In het trascoro, of het deel achter het koor voor de kanunniken, dat in Spanje vaak in het midden van de kerk staat, werd in de 18de eeuw de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van de Engelen gebouwd. Je vindt er een prachtig 15de-eeuws Vlaams paneel met houten beeldhouwwerken van 8 engelen waarvan 6 Maria ten hemel opnemen terwijl ze door 2 engelen wordt gekroond. Wim en Bert zijn er natuurlijk zot van. Rientje ook, maar hij droomt nog van zijn vele kleine engeltjes op het altaar en de preekstoelen in de kerk van Santa Maria de la Asunción van Viana. Wim en Bert hebben deze morgen wel aan Rientje gezegd dat wat gisteren gebeurde in de kerk Santa Maria van Viana niet voor herhaling vatbaar!
Een boeiend bouwkundig gegeven is het feit dat "wijnstokscheuten" (takken van de wijnstokken) werden gebruikt in de fundamenten van de kerk, omdat ze niet rotten onder de invloed van vocht. Tegelijkertijd wordt de druk van het gebouw beter verdeeld en worden de bewegingen van het gebouw beter opgevangen. De kerk is vlakbij de Ebro rivier gebouwd, in een vochtig en moerassig gebied.
De kerk kan je betreden langs een deur aan de zuidkant en een andere deur aan de noordkant. Het portaal aan de zuidkant, aan de Portales straat, is toegewijd aan de Hemelvaart of de Tenhemelopneming van Maria. Het noordportaal is toegewijd aan de Onbevlekte Ontvangenis, maar het beeldhouwwerk toont San MartÃn de Tours (die zijn mantel deelt met een arme) en soms gebruikt men dan ook deze naam voor de het noordportaal.
Logroño kathedraal: heiligen beelden aan buitenkant van het koor van de kanunniken ( l) , noordportaal met San Martin de Tours (m) de prachtige kruisgewelven op hoge zuilen van deze kathedraal (r)
Binnen in de kathedraal, achter het hoofdaltaar, bevindt zich het barokke retablo mayor (1684-1688). In het middenpaneel ziet men een boom van Jesse of de Genealogie van Jezus Christus. Aan de twee zijden vindt men Sint-Petrus (sleutels) en Sint-Paulus( zwaard) en bovenop een gekruisigde Christus. Het beeld van Maria is een Spaans-Vlaams beeld uit het einde van de 15de of het begin van de 16de eeuw.
De tweede halte in Logroño is de kerk van San Bartolomé, één van de twaalf apostelen. Het is een van de meest interessante kerken van Logroño. Ze is gebouwd in de 13de eeuw, tegen de stadsmuur aan. De façade is het beste voorbeeld van gotische beeldhouwkunst in La Rioja. Je ziet scènes uit het leven van Santo Bartolomé en zijn martelaarschap. Hij werd levend gevild. Je ziet hem met zijn eigen huid op zijn schouders. Het Laatste Oordeel staat op het timpaan boven de deur als waarschuwing.
Logroño: Santa Maria del Palacio (l), Frank en Gerda (m) uit Ieper, hier in Viana en de San Bartolomé kerk in Logroño (r)
Santa MarÃa del Palacio of de Heilige Maria van het paleis van Logroño bevond zich ook binnen de muren van de oude stad en is de enige met een kloostergang die men in 2022 restaureert. Ze werd gebouwd tussen de 12de en 14de eeuw. De achthoekige 13e en 14e -eeuwse spitse kerkoren op het transept, staat bekend als "la Aguja" (de naald). Het hoofdretabel uit de 16de eeuw is gemaakt door de beeldhouwer Arnau de Bruxelles. Het vertelt het leven van Jezus en van Maria.
Na het bezoek aan deze drie kerken spring ik terug de fiets op en fiets ik naar het stadje Laguardia dat in Baskenland ligt, op 15 km rijden naar het noorden. Ik rij heel de tijd bergop door de Rioja wijnvelden, want Logroño is DE Riojastad. Laguardia is inderdaad als een "bewaker" boven op een heuvel gebouwd om de streek te beschermen. Ik bezoek dit stadje omwille van de prachtige gotische kerk Santa Maria de los Reyes met zijn schitterende polychrome toegangsportaal (aan de zuidkant). Dat is het best bewaarde gotische polychrome portaal van Spanje, omdat men er al snel een stuk bijbouwde en dit portaal zo toevallig beschermde tegen teveel warmte en teveel regen. De abdijtoren naast de kerk is ook als verdediging bedoeld. Ik wil er ook de San Juankerk zien, met een stevige, hoge, versterkte toren.
Logroño 15de-eeuws Vlaams engelenpaneel (l); Laguardia: versterkte abdijtoren (m) naast de Santa Maria de los Reyes kerk, gepolychromeerd timpaan aan het zuidportaal van deze kerk (r)
Ik loop het Toerismebureau binnen voor een stempel op mijn credential en krijg prompt informatie en een uitnodiging om deel te nemen aan een speciaal geleid bezoek van het beroemde portaal om 14 uur: een unieke kans. De dame vertelt me dat er nu ook een Camino Ignaciano bestaat, waarop Laguardia ligt. Deze Camino loopt vanuit Loiola in het Baskenland door de Rioja, Navarra en Aragon naar Catalonië om te eindigen in Manresa. Dat is echt voor Ignace en Annie, de ouders van onze engelbewaarder Bert, die alvast bereid is mee te vliegen. Er bestaat een website van Camino Ignaciano . Het geleid bezoek aan de santa Maria de los Reyes werd een topper met een super gids.
Je ziet in Laguardia zeer goed hoe de 2 grootste kerken een onderdeel van de versterking van de stad waren en hoe de stadsmuur volledig uit huizen bestond die vroeger aan de buitenkant zware blinde muren hadden met kleine openingen. De laatste 100 jaar heeft men in die buitenste verdedigingsmuur ramen en deuren gemaakt, met mooi ijzersmeedwerk aan de buitenkant. Zoals in Viana, zijn er ook hier prachtige kleine stegen met mooie huizen en ook wat paleizen te zien. Super aangenaam om er rond te kuieren.
Een laatste inspanning is nodig om de laatste 25 km naar Najera te fietsen en terug op de Camino te komen. Ik fiets door de wijngaarden van de Rioja langs een rustige weg. In het stadje Elciego wacht me een dubbele verrassing: enerzijds een mooie San Andrèskerk met een uit 16de-eeuwse voorgevel met een Italiaanse renaissance loggia tussen de torens aan de voorkant. Ik mag er niet binnen want de kerk wordt gerestaureerd. Anderzijds zie ik er een Bodega (wijnkelder) en het aanpalende Hotel Herederos Marqués de Rincal, ontworpen door Frank Gehry die het Guggenheim museum bouwde in Bilbao. In zo een klein stadje een gebouw van deze wereldberoemde architect! Hetzelfde soort materiaal werd gebruikt, platen titanium maar van verschillende kleur. Het gebouw bekoort me niet echt want het lijkt een cadeautje met een strik bovenop. Mijn interesse is helemaal weg als ik er niet binnen mag omdat ik er geen kamer heb gereserveerd. Een kleine kamer vanaf 500 euro per nacht dat is duidelijk boven mijn budget. Ik fiets dan maar verder door de Rioja richting Najera waar een bescheiden flatje op mij wacht.
Elciego : San Andrèskerk met zijn loggia aan de westkanten kraan van restauratiewerken... (m) en Bodega en
Hotel Herederos Marqués de Rincal van architect Frank Gehry; Laguardia: San Juan kerk.
In Najera vind ik heel gemakkelijk de flat die Magda voor mij heeft gehuurd. Alles gebeurt met codes: één om het gedeelte met 2 flats te openen, dan een andere code voor de flat zelf en deze vind ik maar niet. Ik klop aan bij de buur waar ik iemand hoor praten en daar logeren twee Nederlandse fietsende pelgrims, Wim en Arno uit Middelburg, die me prompt helpen. Even drukken op een zwart plaatje en dat licht op met de cijfers. Later op de avond bieden ze me een superlekker bord pasta aan. Dat komt van pas, want ik heb inderdaad nog niets gegeten. Er waait een geest van solidariteit tussen pelgrims op de Camino en dat is super fijn.
Nog even een korte wandeling door de stad Najera. Morgen neem ik al de tijd om dat mooie stadje opnieuw te bezoeken. Ik ben hier al enkele keren geweest en ben altijd blij er terug te komen.