Een boeiende dag vanaf het lekkere ontbijt. Gisterenavond is er nog een fietser toegekomen met wie ik kennis maak aan het ontbijt. Een professor van een Braziliaanse universiteit die “sustainable tourism” en eco-toerisme doceert. Hij, Marco Bosquetti, wil aan den lijve ondervinden wat de laatste ontwikkelingen zijn in Europa. Hij is aan een rondrit per fiets bezig door verschillende Europese landen en hoopt zo concrete voorbeelden van toeristische ontwikkelingen te kunnen vinden die hij daarna zal proberen uit te testen in Brazilië. We sluiten het gesprek af met een gezamenlijke foto.
Ik stap de fiets op en ik rij terug naar het centrum van Orthez, want gisteren was ik te moe om nog veel te bezoeken. Ik Beperk mij tot de belangrijkste elementen van deze mooie stad. Het is vandaag marktdag. Fransen hebben iets met markten: heel veel mensen doen hun inkopen van alles en nog wat op de markt. Het is altijd boeiend op een markt rond te wandelen want je vindt er ook de lokale specialiteiten.
Het stadje Orthez was twee eeuwen lang de hoofdstad van de Béarn. Beroemde personen van de stad zijn: Gaston VII de Moncade, Gaston Fébus en Jeanne d'Albret. Het stadje heeft een mooi erfgoed met de Pont Vieux over de bergstroom, de Gave de Pau, de fiere Moncade toren, het elegante huis van Jeanne d'Albret en de mooie gotische Eglise Saint Pierre. Orthez is gekend om zijn lekkere wijnen: de Raffiat van Moncade (witte druif) en Tannat (donkere druif) .
De Saint Pierrekerk is een goed voorbeeld van zuidelijke gotische kunst. Het koor is gebouwd einde 13de eeuw, begin 14de eeuw en heeft een complex en monumentaal uiterlijk. De kerk was een deel van de verdedigingen van de stad. Het was vaak het geval dat de kerk ingebouwd werd in de verdediging van een stad. Aan de noordkant van het schip zijn de openingen schaars en smal. Het licht komt van twee grote halfronde ramen, langwerpig en smal als schietgaten, wat kan worden verklaard door de rol die deze kerk speelde in het verdedigingssysteem van de stad. Toch zijn er mooie gewelven en mooie kapitelen.
Orthez: de Pont Vieux, de Saint Pierre kerk, Marco Brosquetti de Braziliaanse toerisme professor, en Yves
De Pont Vieux of oude brug, met zijn toren en zijn ongelijke bogen, werd gebouwd in de 13de en 14de eeuw. Deze versterkte brug, in het grensgebied tussen Frankrijk en Spanje, liet toe dat pelgrims en goederen geheel het jaar de Gave konden oversteken. De Pont Vieux is een tijdgenoot van de Valentré-brug (Pont du diable) in Cahors. Het is met zijn “tour-porte” (poorttoren) één van de mooiste voorbeelden van middeleeuwse defensieve militaire architectuur. Vroeger waren er twee torens met kantelen. Destijds was de brug verbonden met de rechter- en linkeroever door houten platformen die bij gevaar konden worden ingetrokken. De legende vertelt dat het vanaf een opening in de borstwering was dat de priesters tijdens de godsdienstoorlogen in 1569 door de protestanten in de Gave werden gegooid. De brug weerstond in 1814 de springladingen bedoeld om ze op te blazen tijdens de terugtocht van de Napoleontische legers met Maarschalk Soult.
Boven de stad , op een heuvel, staat de château de Moncade en de tour de Moncade om de stad te verdedigen. Deze werden gebouwd rond 1242 .Tegenwoordig is de donjon de Moncade het belangrijkste overblijfsel.
Orthez: Een verdedigingstoren (l), Maison d’Albret (m) en de Tour of donjon de Moncade (r)
De inwoners zijn zeer fier op de Maison de Jeanne d'Albret of la Maison du Roy, een versterkt huis en daarna een herenhuis uit de 15de eeuw. Het werd in de 16de eeuw geschonken aan de koningen van Navarra (Jeanne d'Albret en Antoine de Bourbon). Zij bekeerde zich in 1555 tot het protestantisme en probeerde dit op te leggen aan haar onderdanen. Het huis was het toevluchtsoord voor Jeanne d'Albret en haar jonge zoon, de toekomstige Franse koning Hendrik IV, toen Pau werd bedreigd door epidemieën. Als koning tekende hij het edict van Nantes in 1594 de basis van de religieuze vrede tussen protestantanten en katholieken De hier boven vermelde huizen vormen een zeer mooi ensemble uit de 15de en 16de eeuw dat aantoont hoe de stedelijke architectuur in 200 jaar veranderde. De gevels hebben mooie en brede ramen en balkons.
Na dit te korte bezoek aan Orthez fiets ik naar het stadje Sauveterre-de-Béarn. Onderweg stop ik even aan de 12de -eeuwse Marie Madeleinekerk in het dorpje Hôpital d’Orion. De naam van het dorp spreekt voor zichzelf: vroeger stond hier een hospitaal waar zieke pelgrims verzorgd werden. Zo waren er letterlijk tientallen op de pelgrimsweg. Vlakbij staat een modern standbeeld van Sint Jakob en juist ernaast is er een zebrapad gemaakt van Sint Jacobsschelpen….
Hôpital d’Orion: en moderne Sint Jacob (l) ,Ste Marie Madeleinekerk met houten zoldering van de sobere kerk (m), de narthex (r)
Ik bereik snel het middeleeuwse plaatsje Sauveterre-de-Béarn, een parel van een stadje. Het dankt zijn naam aan het feit dat het een toevluchtsoord was voor de bevolking onder de bescherming van o.a. de geestelijkheid. Sauveterre betekent zoveel als het land waar men veilig is. Het ontstond in de 11de eeuw. Het is hooggelegen op een glooiend voorgebergte van de Pyreneeën, boven een bergstroom, de Gave d'Oloron. De stad maakt indruk vanaf de Pont de la Légende (beneden aan de rivier), waarvan nog een boog en een versterkte poort overblijven. Men ziet er de Monréal toren (voormalige burchttoren), de klokkentoren van de Sint-Andreaskerk, een versterkte kerk uit de 12de en 13de eeuw, met zijn prachtig timpaan. Binnenin een reels mooi gebeeldhouwde kapitelen en rond het geheel de oude stadsmuren. In de verte zie je ook de Pyreneeën. Morgen moet ik daar over fietsen en ik ben er niet gerust in.
Sauveterre-de-Béarn: Sint Andreaskerk met het timpaan (l) van het westportaal; Tour Monréal (m); het koor van de versterkte kerk met de smalle ramen als deel van de verdediging van de stad (r)
De Sint Andreas kerk werd gebouwd in een overgangstijd tussen de 12e en 13e eeuw. De architectuur is een mengeling van romaanse en gotische stijlen. De kerk is ook versterkt met een vierhoekige klokkentoren met dubbele ramen. Het meest indrukwekkende element van deze versterkte kerk is de 27 m hoge klokkentoren met kantelen, nog zichtbaar onder het huidige dak. Eens te meer was de kerk een deel van het verdedigingssysteem. Een prachtig timpaan versiert het westportaal, met een afhangende steen waarop er een Christus in majesteit in een mandorla staat, omringd door de vier evangelisten (de tetramorf): de heilige Mattheus (de engel), de heilige Marcus (de leeuw), de heilige Johannes (de adelaar) en de heilige Lucas (de os). Aan weerszijden ziet men twee aanbiddende engelen. De zon en de maan zijn de symbolen van het feit dat Christus de koning is van geheel het heelal en van licht en duisternis. Een enkele boog omringt dit timpaan: het bevat tien engelen, van wie er acht zitten en twee knielen. Mijn bewaarengelen zijn er, eens te meer, zot van… Ik verlaat het stadje zonder hen. Ze halen me wel in als ze de engelen lang genoeg bewonderd hebben.
Deze versterkte brug onderaan de stad staat sinds 1170 bekend als de "Pont de la Légende". Koningin Sancie, weduwe van Gaston V, burggraaf van Béarn, werd beschuldigd van de moord op haar pasgeboren kind. Ze ontkende deze gruwelijke misdaad maar onderging het oordeel van God door het water. Ze werd in het water gegooid ...en overleefde het. Ze was dus onschuldig. Ons Rietje viel in het water en werd, tot onze ontroostbare spijt, niet gered. We hebben het nog niet vergeven aan die wrede God die zijn eigen zoon 2000 jaar geleden opofferde.
Kerk van Saint-Jean-le-Vieux (l), Saint-Palais: Franciscanerklooster (m) en de Bidouze rivier met kerk Saint Palais
Na een stempel gehaald te hebben op het gemeentehuis is het weer de fiets op want ik was bijna vergeten dat ik vandaag meer dan 70 km moet bollen. Rond 13 h bereik ik Saint-Palais waar ik naar het syndicat d’initiative fiets. Ze sluiten juist want het is etenstijd, maar ik kan de dame toch overtuigen me nog een stempel op mijn credential te zetten en wat info te geven. Gelukkig had ik de kerk en het oude Franciscaner klooster al bezocht want die sloten ook.
Ik ontmoet er Johan en Linda, twee 66ers, uit Wilsele bij Leuven. Ze zijn op 5 mei met de e-bike ook naar Santiago vetrokken. De moedige Linda heeft het beste van zichzelf gegeven maar ziet het niet zitten om nog verder te fietsen. Dat is helemaal geen schande, want het vraagt een hele inspanning en het wordt alsmaar warmer. Ze hebben beslist in Saint-Jean-de-Pied-de-Port te stoppen en daar naar huis te vliegen. Johan komt zeker volgend jaar terug om verder door te fietsen. Het doel bereiken is niet belangrijk, het is belangrijk de moed en de durf te hebben om eraan te beginnen. Ze vertellen me heel mooie herinneringen van de voorbije dagen en dat kan men hen niet afnemen Samen fietsen we nog naar de plaats waar drie van de Franse wegen: de Turonensis, de Pondensis en de Lemovicensis samenkomen aan de Stèle Gibraltar. In Puenta la Reina komt de vierde vanuit Italië erbij. Ik wens hen het allerbeste en we fietsen elk op eigen ritme verder.
Ondertussen is het al bijna 15 uur en ik moet nog 25 km fietsen in de hitte. Ik heb heel wat vertraging opgelopen en het is zo warm dat ik verstrooid ben en een afslag van de D 302 mis. Daardoor zie ik Ostabat Asme en Harambelz niet tot mijn zeer grote spijt vooral voor het kerkje van Harambelz. ik kom er zeker eens voor terug. Dit ontdek ik te laat als ik bijna aan mijn logies ben voor vandaag..
Rond 18u bereik ik, uitgedroogd en heel moe, Saint-Jean-le-Vieux. Het ligt ongeveer 2 km buiten Saint-Jean-de-Pied-de-Port dat ik morgen zal bezoeken voor ik de Pyreneeën probeer over te geraken.
Chrismon aan de noordelijke zijdeur van de Sint André kerk in Sauveterre-de-Béarn
Opmerkingen